Veenhuizen, bekend van het gevangenismuseum, Het Pauper paradijs, en Maallust. Over het museum verscheen al eens een blog. Maar een wandeling hebben wij er nog nooit gemaakt. Hoog tijd dus.

veenhuizen 

In 1823 veranderde het aanzien van het dorp volledig toen er drie grote gestichten voor bedelaars, landlopers en wezen werden gebouwd. De Maatschappij van Weldadigheid wilde de armen door middel van arbeid op het land en in de vervening heropvoeden. Aanvankelijk bood men arme gezinnen uit de grote steden de gelegenheid vrijwillig naar Drenthe te komen en zich daar in koloniën te vestigen. Het idee hierachter was dat men zo als boer een nieuw bestaan kon opbouwen. Ieder gebouw leverde onderdak aan gemiddeld 1200 gevangenen, of verpleegden zoals ze toen nog werden genoemd. Ze werden ondergebracht in slaapzalen van 80 mensen, die overdag werden omgebouwd tot werk- en eetzalen. De kenmerkende gebouwen in Veenhuizen worden tegenwoordig meer en meer bewoond door burgers die niets van doen hebben met Justitie. (Wikipedia)

Op zondagochtend besluiten wij op pad te gaan. Het weer is fijn, lekker zonnetje. Wij volgen de borden die naar het gevangenismuseum leiden, daar zit namelijk ook het informatiecentrum bovendien starten alle wandelroutes die Veenhuizen rijk is hier. Wij kijken naar de afstand van de routes en nemen de middenweg, 3,3 km. De rode paaltjes routes. Bij het informatiecentrum kopen wij voor €1,- de routebeschrijving met uitleg. Er verschijnt binnenkort een nieuw routeboek met alle routes in Veenhuizen. Maar deze was nu nog niet gedrukt.

Het gevangenismuseum is ook zeker aan te raden. En goed te combineren met één van de wandelingen door Veenhuizen.

Het eerste wat wij op deze wandeling zien is de houtzagerij. Er liggen al hele stapels, heerlijk geurende boomplanken te wachten op verwerking, misschien wel tot wandelbankje. Als wij hier even staan te kijken en foto’s aan het maken zijn komt er ineens een rode kater aangesneld. Aai mij! Aai mij! Peter heeft hier altijd alle tijd voor. Wat een geluksvogel die rode kater! Nadat de kat genoeg geaaid is (volgens ons) lopen wij toch maar verder.

Leuk stoer stukje route is dit. Houten, enigszins in verval geraakte, garagedeuren. Met spinnenwebben en mooie in vierkantjes verdeelde ramen in de muren. Ik hou van dit soort hoekjes. Wij steken een smal bruggetje over en komen uit bij de voormalige elektriciteitscentrale. Hij staat niet geheel stil, de vrijwilligers laten de machines nog geregeld draaien en op speciale dagen is het toegankelijk voor bezoekers. De Elektriciteitscentrale is aangemerkt als rijksmuseum en is onderdeel van het Gevangenismuseum

Stoer stukje route. Heel tof.

De elektriciteitscentrale werd gebruikt om de houtzagerij, smederij, mandenmakerij e.d. van stroom te voorzien. De centrale werd gedreven door turf uit het Fochtelooerveen. De turf werd door verpleegden, met manden vanuit de pramen naar de centrale gebracht. Om de motoren te laten draaien werd er honderden kilo’s turf in de turfgasgenerator gegooid, zo werd het dorp van stroom voorzien.

Elektriciteitscentrale Veenhuizen.

De priem met turf bij de elektriciteitscentrale ligt er nog

De weg wordt vervolgd over een mooie rechte landweg. Via de Kerklaan lopen wij naar de koepelkerk in het dorp. Deze kerk is gebouwd in 1825 – 1826 voor de hervormde bewoners van de maatschappij van weldadigheid. In de kerk worden nog steeds diensten gehouden voor bewoners uit het dorp maar ook voor de gedetineerden in de omliggende gevangenissen.

Naast  de mooie koepelkerk staat een klein wit boerderijtje. Deze kan je huren om een weekendje in te verblijven. Het lijkt mij zo leuk om hier eens te slapen. Wat een romantisch huisje.

de koepelkerk en het witte huisje waar je in kan overnachten.

Het is zoals op de foto’s te zien heerlijk weer. Wij komen langs prachtige gebouwen aan de hoofdweg, Klein Soestdijk en de synagoge die met dezelfde reden is gebouwd als de koepelkerk. De synagoge heeft dezelfde architect als de elektriciteitscentrale. Het mooiste op de route is natuurlijk de bierbrouwerij ”Maallust”. Wij strijken neer op het terras in de zon. Is dat even boffen. Mijn man neemt een biertje, ik neem een cappuccino. (De volgende keer ga ik op de fiets…)  bij de cappuccino neem ik een stuk hunekoek.

Koffietijd!

Het laatste stuk van de wandeling lopen wij over de Generaal van de Boschweg. Deze generaal nam het initiatief voor de maatschappij van de weldadigheid. Als je onderstaande straat uitloopt, dan kan je rechtdoor het museum in. Wij hebben onze tijd een beetje verzeten op het terras. Dus wij besluiten om naar huis te gaan.

Generaal V/d Boschlaan.

Leuk detail op deze route. Er staat hier ook een koningslinde voor de kroning van koningin Wilhelmina. Deze bomen zijn in 1898 door heel Nederland gepland. Een paar weken geleden kwam ik een soortgelijke boom ook tegen op de Nassauroute in Leeuwarden.

Wilhelmina boom – Veenhuizen

Bedankt voor het lezen van mijn wandelblog door Veenhuizen.

Groet Jeanine.